We hoorden een lang en uitvoerig verhaal dat je bijna als een filmscript zou kunnen verfilmen. Je ziet het voor je.
Laten we het verhaal stap voor stap bekijken.
Eerst zien we Jezus kijken naar een man die blind geboren is. De leerlingen vragen zich af hoe dat kan, wie er iets verkeerds heeft gedaan. Maar het leven is niet zo dat mensen die ziek worden, of pech hebben altijd iets verkeerds hebben gedaan.
We hoorden Jezus zeggen: Hij heeft niet gezondigd en zijn ouders ook niet. Maar de werken van God moesten in hem openbaar worden.
Dat klinkt alsof het leven, of God deze man met opzet blind geboren lieten worden met alle verdriet van dien, voor dat moment waarop Jezus kon schitteren als de paranormale genezer.
Maar we kunnen het Griekse woord ook anders vertalen. Meer in de zin van: Maar nu het eenmaal zo is kunnen we laten zien hoe God genezend kan werken.
Dan krijgen we verschillende scenes waarin we mensen zien die hun ogen niet kunnen geloven.
De buren zeggen: dat kan toch niet die blinde zijn?
Vertel eens, hoe ben je genezen, als jij onze buurman bent?
Dan komt hij bij de Farizeeën, die niet eens goed luisteren als ze gehoord hebben dat Jezus iets op de sabbat had gedaan met aarde. Modder maken was werk en dat mag dus niet op de sabbat.
Ze willen van de genezen blinde weten wie Jezus is. Als die zegt dat Jezus een profeet was, willen ze niet geloven dat de man blind is geweest. Zijn ouders durven niet veel te vertellen, omdat ze bang zijn dat ze de synagoge uitgegooid worden.
Dan komen ze weer bij de ex-blinde man terug en zeggen dat de mysterieuze genezer een zondaar is, want hij heeft op de sabbat iets met modder gedaan, hij heeft gewerkt.
En nog eens vragen ze hem wat Jezus gedaan heeft.
Dan krijgt de genezen blinde man moed en zegt: Als hij zo zondig is, hoe kan hij mij dan genezen?
Dat wilden de Farizeeën niet horen. Ze hadden al eerder onderling ruzie gehad, omdat enkelen uit hun midden zeiden: Hoe kan een zondig mens zulke tekenen doen.
Ze hebben geen verweer tegen de genezene tegen wie ze hadden gezegd: We weten niet eens waar hij vandaan komt, wie hij precies is.
De genezen blinde zegt: We weten dat God geen zondaars verhoort. We weten dat het nog nooit gebeurd is dat een blindgeborene genezen is. Dan moet mijn genezing toch met God te maken hebben?
En dan gebeurt wat er wel vaker gebeurt als mensen geen antwoord meer hebben: ze gooien hem eruit.
Aan het einde van het verhaal hoorden we over de ontmoeting van Jezus met de man, die hem dus nu pas voor het eerst met eigen ogen ziet. Misschien herkent hij de stem van Jezus.
Jezus stelt zichzelf niet voor met bijvoorbeeld: Hallo, nu zien we elkaar, fijn dat je genezen bent; ik heb tot God gebeden en het is dus gelukt.
Nee, Jezus vraagt of de man in de Zoon des Mensen gelooft.
Hij vraagt dus of de man wil en kan zien dat zijn genezing niet zomaar een paranormale genezing was, maar inderdaad met God te maken had.
De man geeft een prachtig antwoord: Wie is het, opdat ik in hem kan geloven?
En dan maakt Jezus zich bekend.
Aan het slot vertelt Jezus aan de omstanders: Voor dit soort verduidelijkingen ben ik gekomen.
We hoorden de vertaling: Tot een oordeel ben ik in de wereld gekomen.
Dat klinkt alsof Jezus voor rechter gaat spelen. Dat beeld zien we in andere bijbelteksten opduiken, maar hier eigenlijk niet.
De mensen veroordelen zichzelf door zich blind te staren op wat zij zelf belangrijk vinden, zoals bijvoorbeeld de regel dat je op de sabbat niet iets met modder mag doen.
Mensen veroordelen zichzelf door zich blind te staren op wat ze de feiten noemen: de buren kunnen gewoon niet geloven dat hun blind geboren buurman genezen is.
Maar mensen krijgen ook de kans om het juiste te zien.
Zoals de blindgeborene. Hij wordt eigenlijk in de steek gelaten door zijn bange ouders en staat moederziel alleen voor een groep geleerde en intimiderende leiders.
Toch weet hij zich vast te houden aan wat hij ervaren heeft, wat hij ingezien heeft: deze genezing komt van God, er is dus een God die ook nu nog werkzaam kan zijn.
Deze man hoeft ook niet aan Jezus te vragen: Zeg hoor eens, u kunt wel een bijzondere genezing verrichten, maar wat kunt u nog meer; iedereen die een bijzondere genezing verricht kan wel zeggen dat hij de Zoon des Mensen is.
Nee, hij vertrouwt op wat hij heeft ingezien.
Daarover gaat het verhaal. Vertrouw op wat je kunt inzien als je antwoorden zoekt op belangrijke vragen van je leven. Staar je niet blind op wat zo in het algemeen de feiten wordt genoemd.
Vertrouw op je eigen inzichten.
Maar het verhaal van vandaag heeft nog een andere kant ook.
We zagen dat de genezen man alleen kwam te staan, iedereen liet hem in de steek. De religieuze leiders gooiden hem eruit toen hij niet toe wilde geven dat degene die hem genezen had slecht zou zijn.
Zijn ouders lieten hem in de steek omdat ze bang waren er zelf uit gegooid te worden.
De buren lieten hem in de steek, omdat ze niet konden en wilden geloven dat hij echt genezen was.
Hoe zou het verhaal gegaan zijn als die mensen hun inzichten en hun angsten eerlijk op tafel hadden gelegd.
Hoe zou het zijn geweest als de religieuze leiders hadden gezegd: Fijn dat je genezen bent, maar sorry, het zit ons dwars dat die man heeft gewerkt op de sabbat en dat is volgens onze wet niet goed. Kun je ons meer vertellen, kun je een ontmoeting regelen?
Hoe zou het geweest zijn als de ouders hadden gezegd: Natuurlijk zijn we blij dat onze zoon genezen is en we zijn die genezer dankbaar, maar we zijn ook bang en in de war. Hoe moeten we dit zien?
Geloof heeft gesprek nodig en gemeenschap. Gelukkig hebben we hier in de kerk die mogelijkheid.
Kortom, het verhaal kan ons ook stimuleren om zuinig te zijn op de sfeer die we samen hebben, dat we ook onze vragen kunnen bespreken, onze blinde vlekken op kunnen zoeken en zo kunnen testen wat onze eigen inzichten waard zijn.