Jezus helpt Zacheus over de drempel
Jezus ziet Zacheus, de tollenaar, en zegt dat hij in zijn huis moet zijn.
Zacheus is blij.
Maar de omstanders niet.
Wat moet Jezus bij deze corrupte ambtenaar?
Zacheus doet wat zijn gevoel hem ingeeft: hij wil van zijn schuldgevoel af.
Hij heeft zelf ook wel door dat hij corrupt is en hij heeft daar kennelijk last van.
Kennelijk brengt hij het niet op om uit eigen beweging een einde aan zijn machtsmisbruik en hebzucht te maken.
Jezus helpt Zacheus over de drempel.
Niet door een indringend gesprek met hem te voeren.
Niet door hem te confronteren met normen en waarden, met de ellende waarin Zacheus zijn slachtoffers heeft gebracht.
Dat weet Zacheus natuurlijk allang en hij verdringt het met succes.
Jezus helpt Zacheus over de drempel door te zeggen: ik moet in je huis zijn.
Waarom kan Zacheus het niet zelf?
Intussen is het een raadsel waarom Zacheus niet zelf de nodige stappen kan zetten om van zijn schuldgevoel af te komen en schoon schip te maken.
Waarom heeft ie Jezus nodig? Wat gebeurt er met hem als Jezus zegt: ik moet in je huis zijn?
Ik denk het volgende.
Zacheus is begonnen als gewoon ambtenaar in dienst van de Romeinen.
Hij heeft gedaan wat in die tijd min of meer gebruikelijk was: je macht misbruiken om er zelf wat aan te verdienen.
Hij zal best geweten hebben dat dit niet in de haak is, maar hij zal zeker niet de enige geweest zijn die zijn positie misbruikte.
Misschien heeft hij ooit wel geprobeerd om wat vriendelijker en rechtvaardiger te zijn.
Maar hij zal gemerkt hebben dat dit niet hielp: de mensen vonden hem een corrupte afperser en dat bleef zo, wat hij ook deed.
Nou, zal hij gedacht hebben, als ik niet geaccepteerd word, ook al ben ik rechtvaardig, dan heeft het ook geen zin meer om rechtvaardig te zijn. Ik val er buiten en dat zal zo blijven.
De benadering van Jezus
De komst van Jezus deed twee dingen.
Hij voelde zich door Jezus wel normaal behandeld en geaccepteerd, zonder voorwaarden. Jezus zegt niet: Als jij nu netjes belooft dat je ophoudt met afpersen en je slachtoffers schadeloos stelt, dan wil ik graag bij je op bezoek komen.
Die doodnormale benadering van Jezus raakt hem diep. Er staat …en hij ontving hem met blijdschap.
Maar dat lijkt me zacht uitgedrukt.
En dan realiseert hij zich dat deze diepe blijdschap voldoende is om zijn gedrag te veranderen.
Hij weet heus wel dat hij ook nu niet geaccepteerd zal worden, maar dat maakt hem niets meer uit.
Hij wordt nu niet meer gemotiveerd door de wens om door de anderen geaccepteerd te worden. hij wordt gedreven door blijdschap.
Wat kunnen we met dit verhaal?
Voorzover ik weet is niemand hier bezig met corrupte afpersingspraktijken.
Dus we hoeven niet van dit verhaal te leren dat corrupte en machtsmisbruik slecht is.
We kunnen wel van dit verhaal leren hoe Christus ons helpt als we echt met iets zitten.
Iets in ons gedrag dat we lelijk vinden, waarvoor we ons misschien schamen. Iets dat we wel zouden willen veranderen, als we de juiste motivatie zouden kunnen vinden.
We kunnen dit besef van onmacht en verlangen om schoon schip te maken meenemen naar de viering van de eucharistie.
De tijd is voorbij dat Jezus als mens van vlees en bloed rondwandelde op aarde en bij ons op bezoek zou kunnen komen.
Maar als geestelijk kracht is Christus bij ons aanwezig. Dat vieren we bij de verjaardag van de Kerkwijding. Toen zei God als het ware: Ik wil in jullie huis verblijven.
En elke week staan we daar bij stil als we de eucharistie vieren.
Een van de manieren om eucharistie te vieren is je er heel erg van bewust zijn dat Christus als geestelijke kracht hier in dit gebouw is.
Dat je dit misschien kunt merken.
Dat dit je blij kan maken.
En dat die blijdschap je kan helpen om iets bij jezelf waar je echt last van hebt, op te lossen.
Amen.