Bonifacius
De preek is ook op video te zien:
754
Bonifatius bij Dokkum vermoord.
Dat
leerde ik en misschien u ook wel op school.
Bonifatius
wilde de heidense Friezen bekeren en werd vermoord.
De
Friezen van die tijd zagen dat anders: Bonifatius was een man die hun
heiligdommen kort en klein sloeg en die werd beschermd door de Frankische
koning.
De
Friezen kwamen dus voor hun gevoel in verzet tegen iemand die in dienst stond
van een veroveraar.
Eeuwenlang
heeft zending en missie in het teken gestaan van veroveren. Zieltjeswinnerij,
wordt er tegenwoordig nog wel eens gezegd.
Langzamerhand
verschoof het accent in de richting van een beloningssyteem: als je bij de kerk
wilt gaan horen, kom je in de hemel.
Ook
dat leverde soms bloedige strijd op. Aanhangers van de ene kerk konden het vaak
moeilijk verdragen dat iemand voor een andere kerk koos.
Die
hele geschiedenis van zending en missie heeft gemaakt dat veel mensen
tegenwoordig liever niet al te openlijk en zeker niet al te enthousiast over
hun geloof praten. Bang om van veroveringsdrift of zieltjeswinnerij te worden
beschuldigd.
Jezus
heeft het niet over landen en volkeren veroveren of zielen winnen.
Hij
heeft het over jezelf verloochenen en je kruis op je nemen.
Kunnen
we in het Nederland van nu, waarin christenen niet vervolgd of gediscrimineerd
worden vanwege hun geloof iets met zo’n zin?
Wat
is jezelf verloochenen, je kruis op je nemen, je leven verliezen voor Jezus als
de hele samenleving ons onze merkwaardige zondagochtendhobby van harte gunt?
Wie
lijdt er tegenwoordig pijn, wie gaat de gevangenis in omdat zij of hij naar de
kerk gaat en Jezus wil volgen?
Ik
zie dat mensen pijn en verdriet oplopen door het leven zelf, doordat de dingen
anders lopen dan verwacht of gehoopt. Ik zie dat mensen soms gevangen blijven
in die pijn of in dat verdriet.
En
wat kun je dan met woorden als jezelf verloochenen en je kruis op je nemen?
Bij
mijn bezoeken, niet alleen hier in Den Helder, maar ook in IJmuiden, ben ik wel
vaak onder de indruk gekomen van de veerkracht die kennelijk in mensen werkt.
(tuimelaar)
Soms
was het misschien een kwestie van de tijd heelt alle wonden.
Maar
vaak ook iets anders.
Vaak
vertelden mensen me dat ze langzamerhand of ineens zagen dat ze gevangen zaten
in verdriet en pijn.
Ze
konden dan tegen zichzelf zeggen: Ik BEN niet die pijn of dat verdriet, maar ik
HEB die pijn of dat verdriet. Ik ben dus meer
dan die pijn of dat verdriet.
Dat
zijn dan mijn woorden om het proces van inzicht in je situatie te beschrijven.
Iedereen gebruikt weer eigen woorden en beelden. Maar het gaat steeds om het
inzicht dat je op een bepaalde manier iets anders, of iemand anders bent dan
slachtoffer van wat jou in het leven overkomen is.
Het
is helemaal niet gemakkelijk om anders naar jezelf te kijken, zeker niet als je
heftige dingen meemaakt of meegemaakt hebt. Die nemen je in beslag en houden je
gevangen.
(oude vrouw jonge vrouw)
In
de verhalen die ik hoorde leek het alsof mensen hun nieuwe inzicht, hun andere
manier om naar zichzelf te kijken KREGEN. Ze moesten er wel voor open staan,
maar het was niet een kwestie van moeilijke boeken lezen, geleerde theorieën
begrijpen. Het was meer een kwestie van toestaan dat er een knop werd omgezet.
Het
tweede dat me opviel in de verhalen was dat er vaak sprake was van warmte,
ruimte, liefde, een overheersend gevoel dat het goed was zo. Zonder dat het
verdriet of de pijn werd verdrongen of wegverklaard. Er was geen verbetenheid,
maar vrede.
Dat
zal dan de vrede zijn die alle verstand te boven gaat, dacht ik dan vaak.
Nogmaals,
het zijn mijn eigen woorden waarin ik de verhalen die me werden toevertrouwd
voor mezelf orden. Het zou goed zijn om af en toe over dit soort ervaringen,
geloofservaringen met elkaar van gedachten te wisselen. Zoals we op de
gemeentevergadering zagen. Om te horen hoe het voor jou werkt en om te vertellen
hoe het voor mij werkt. Om misschien na te gaan waarom het voor de een wat
gemakkelijker werkt en voor de ander wat minder.
Zo
zou je jezelf verloochenen ook op
kunnen vatten: zien dat je iets meer of iets anders bent dan de pijn en het
verdriet dat volledig beslag op je lijkt te leggen.
Die
verzameling pijn en verdriet, dat is niet je ware IK. Maar je hoeft je verdriet
en je pijn ook niet te ontkennen.
Je
zou kunnen zeggen: Oke, dat is op mijn weg gekomen, het heeft geen zin om het
te verdringen, ik moet er iets mee en ik pak het dus ook op. Ik neem mijn kruis op me.
Maar
ik BEN iemand anders.
Maar
dat is eng. Anderen zouden kunnen zeggen: Ach, jij denkt dat je iets meer of
iets anders bent dan iemand die behoorlijk door het leven te grazen is genomen?
Jij
denkt dat je op een dieper niveau deel bent van een ruimere, warmere, lichtere
werkelijkheid, waar alles goed is? Laat me niet lachen en dut rustig verder.
Je
hebt geen verweer tegen dit soort spot.
Tenzij
je de ervaring hebt dat het wel degelijk zo is. Dat je meer bent, deel van een
groter geheel, deel bent van de bedoeling van God.
Tenzij
je iemand die je echt vertrouwt hebt horen vertellen over dit soort ervaringen.
Tenzij
je gelooft dat God er echt voor je is en dat zijn Geest echt iets kan doen.
Ik
denk dat we elkaar kunnen helpen in dit opzicht.
De
tijd is voorbij dat het geloof opgelegd kon worden door de koning die het
sterkste leger had.
De
tijd is voorbij dat mensen de kerk ingetrokken konden worden door de dreiging
dat je anders niet in de hemel komt.
Het
is nu tijd om ruimte te maken voor onze eigen ervaringen met dat “meer”, waar
het in de bijbel steeds over gaat.
Het
is ook tijd om ruimte te maken voor de vraag wat je hebt aan het geloof.
Jazeker,
dat heeft iets engs, maar we hoeven niet bang te zijn. Jezus zegt: wie zijn
leven verliest om mij te zoeken zal het leven juist vinden.
Amen.