Einde van de wereld door een natuurramp
In sommige protestantse kerken werd -zeker in de vorige eeuw- hel en verdoemenis gepreekt. De dominee hield de gemeente dan voor hoe de aarde op een bepaald moment getroffen zou worden door de woede van God. Dat zou eruit zien als een enorme natuurramp, zoals we net gehoord hebben en alleen een paar door God uitgekozen mensen zouden het overleven.
Ik heb altijd grote moeite gehad met die bangmakerij.
Uitverkorenen
Om te beginnen had ik moeite met het idee dat alleen een paar mensen, die dan door die woedende God uitgekozen waren, het zouden overleven. Er werd vaak bij verteld dat je er als mens niet zoveel aan kunt doen om uitgekozen te worden; dat bepaalde God in zijn almacht zelf.
Je was dus wel schuldig, maar verder hulpeloos.
Het is nog niet gebeurd
Ten tweede valt toch wel op dat de grote ramp waar Jezus het volgens Markus over had, niet is gebeurd. De verwoesting van de tempel heeft wel plaatsgevonden in 66 na Christus, maar dat was geen grote verwoesting die maar een paar mensen konden overleven.
Jezus was niet de eerste en ook niet de laatste die het einde van de tijd binnen enkele jaren verwachtte. Paulus dacht ook dat hij echt zou meemaken dat Christus, nadat de wereld met vuur en zwavel gereinigd zou zijn, terug zou komen.
Maar, eerlijk is eerlijk, het is niet gebeurd.
Wat zou na die verwoesting komen voor de uitverkorenen?
En als het zou gebeuren, hoe zou de aarde er dan uit gezien hebben? Ik denk zelf: een beetje zoals je in sommige films ziet die spelen in een tijd waar net een grote atoomramp is gebeurd: al het leven is weggevloeid. De overlevenden hebben het koud en blijven maar met grote moeite in leven.
Het is dus de vraag of je wel bij die uitgekozenen moet willen horen.
Hierna volgt het lijden, sterven en opstaan van Christus
Maar het merkwaardigst vind ik wel dat onmiddellijk na dit verhaal over die grote verwoesting van de aarde het verhaal komt van het lijden, sterven en opstaan van Jezus.
Als God opnieuw had willen beginnen met een paar uitgekozen gelovigen, dan was dat lijden, sterven en opstaan van Christus toch nergens voor nodig?
Tegenstrijdige boodschap
In elk geval kun je uit de verhalen, zoals ze in het evangelie van Markus te lezen zijn, wel de conclusie trekken dat Jezus die alwetend was. Hij geloofde echt dat het einde nabij was en hij geloofde kennelijk ook dat mensen uit angst wel voor God en het goede zouden kiezen.
Maar in zijn lijden, sterven en opstaan brengt hij een andere boodschap. Namelijk een boodschap van liefde, precies het tegenovergestelde van angst.
God houdt van ons mensen. God begrijpt wel hoe bang wij zijn voor alles wat ons kan overkomen in het leven en hoe wij onze angsten afreageren op onschuldige anderen. Dat mechanisme van angst afreageren maakt hij duidelijk door zelf als onschuldige te lijden en te sterven.
Maar door op te staan maakt hij duidelijk dat Gods liefde voor ons groter is dan onze angst en dat dat afreageren ooit eens ophoudt, zodat wij mensen vrij zijn om vanuit liefde te leven in plaats van angst.
Dankbaarheid als motivatie
Die boodschap, dat wij mensen bedoeld zijn om vrij en zonder angst te leven vanuit liefde kwam Jezus vertellen. Daarvoor kwam hij op aarde, daarvoor heeft hij geleefd en daarvoor is hij zelfs gestorven.
Intussen betekent dat natuurlijk niet dat wij maar moeten leven alsof het allemaal niet uitmaakt wat we doen en hoe we leven. Als je doorhebt dat je bestaat omdat God je graag ziet leven, dan is het natuurlijk vreemd dat je zelf onrechtvaardig en meedogenloos bent. Je zult het goede proberen te doen, zo goed en zo kwaad als dat kan.
Maar je motivatie is niet angst dat je anders niet in de hemel komt, want je bent al gered door je geloof. Je motivatie is dankbaarheid. Je bent dankbaar dat je leeft en dus wil je het goede van het leven delen met anderen.
Missie Sint Paulus
Dankbaarheid is ook de drijfveer achter Missie Sint Paulus.
Allereerst is het de dankbaarheid dat je het zelf goed hebt in je leven en best iets van je overvloed wilt delen met mensen die het minder getroffen hebben.
Maar het kan ook dankbaarheid zijn dat God jou wil gebruiken als hand en voet om het leven van anderen iets lichter te maken. God heeft jou met een bedoeling in het bestaan geroepen, maar dat geldt ook voor die andere mensen, ver weg. En jij mag nu iets namens God doen.
Ten slotte kun je door te delen iets beleven van de toekomst die voor ons mensen is weggelegd: ooit zal alles goed zijn. Dat beleven we in de eucharistie ook. We staan daar naast elkaar in een kring. Niet omdat we elkaar uitgekozen hebben, of omdat we dezelfde hobby hebben, maar omdat we doorhebben dat God ons in het bestaan geroepen heeft en niet los zal laten. Ook niet in de dood.
En in onze verbeelding kunnen we de mensen ver weg naast ons zien staan in de kring. De mensen, met wie wij iets delen en met wie we ons verbonden voelen.
Amen.