Op 11 september 2001 lieten terroristen twee vliegtuigen op de Twin Towers in New York neerstorten. Alle inzittenden van beide vliegtuigen kwamen daarbij om het leven.
Het schijn dat ze al een tijdje wisten dat het waarschijnlijk niet goed zou aflopen.
Velen van hen stuurden nog sms-jes.
Misschien zou je verwachten dat ze via die korte berichten hun grote woede, of hun angst voor de zekere dood hadden geuit. Maar dat bleek niet zo te zijn.
De meeste sms-jes waren berichten aan hun dierbaren, waarin ze vertelden dat ze van hen hielden.
Liefde als tegenwicht tegen de angst voor de dood.
De apostel Paulus heeft het in het tweede verhaal dat we vandaag hoorden ook over de liefde.
Hij bedoelt misschien niet zozeer de liefde die mensen kunnen hebben voor degenen die hun dierbaar zijn, maar de naastenliefde die hij kent uit de Joodse wet.
Net als Jezus ziet hij de naastenliefde als een samenvatting van alle regels uit de wet.
Naastenliefde is dus een manier om de samenleving zo in te richten dat iedereen goed tot haar of zijn recht komt.
Naastenliefde is een manier om mensen de ruimte te geven te groeien en op te bloeien.
Naastenliefde is ook een manier om het leven te begrijpen.
Laten we elkaar goed begrijpen.
Naastenliefde is niet ‘over je heen laten lopen’, alles maar voor anderen over moeten hebben, jezelf geen ruimte geven om te groeien en te bloeien.
De regel is ook: Heb uw naaste lief als uzelf.
In het vliegtuig krijg je altijd te horen dat je – in geval van een ramp – eerst je eigen zuurstofmasker op moet zetten en dan pas anderen moet gaan helpen. Dat is logisch: als je niet voor jezelf kunt zorgen, kun je ook niet iemand anders helpen.
Vorige week, op de zondag van de Voleinding, hebben we stil gestaan bij het Laatste Oordeel, de vernietiging van alle leven op onze aarde.
We hebben gezien dat die ondergang eeuwenlang is aangekondigd, in verschillende bijbelteksten, door verschillende profeten en ook door de schrijvers van het evangelie.
We hebben ook gezien dat de aangekondigde eindramp niet gekomen is, ook al heeft Jezus die zelf volgens de bijbelschrijvers voorspeld.
Ten slotte hebben we gezien dat de vraag of we de bijbel nog wel kunnen geloven niet meer zo belangrijk is, omdat wetenschappers tegenwoordig klimaatrampen voorspellen die er net zo eng uitzien als wat de profeten en andere bijbelschrijvers voorspelden. Het einde van de leefbaarheid is niet meer iets dat je wel of niet kunt geloven, het is een feitelijk risico, dat elk jaar groter wordt.
Vandaag komt daar iets bij: hoe kunnen we ons voorbereiden op een dergelijke ramp.
Jezus roept in zijn gelijkenis op tot waakzaamheid. Precies zoals je aan het groeien van de blaadjes van de vijgenboom kunt zien dat het lente wordt, zo kun je aan andere tekenen zien dat er iets groots aankomt.
En dan gaat hij er uitvoerig op in dat niemand weet wanneer dat gaat gebeuren.
Je moet dus wakker blijven, zoals iemand wakker blijft als hij vermoedt dat er ’s nachts ingebroken gaat worden.
Maar wat betekent dat voor ons mensen van nu, dat we moeten waken om wakker te zijn als het uur gekomen is? Geen mens kan altijd maar wakker blijven. Dat levert stress op: altijd maar iets belangrijks verwachten zonder precies te weten wanneer het komt.
Het kan ook angst opleveren: elke dag maar weer ervan doordrongen zijn dat het plotseling over kan zijn met het leven op de aarde, inclusief ons eigen leven.
Ik zou zeggen: laten we de verhalen van vanochtend met elkaar combineren.
Waken betekent de naastenliefde wakker houden.
Liefde, naastenliefde is het enige dat echt helpt tegen de angst voor het einde. Als puntje bij paaltje komt blijkt liefde ook een voor de hand liggend antwoord op angst te zijn. Denk maar aan de mensen in het vliegtuig.
De meeste mensen weten goed wat naastenliefde is.
De meeste mensen hebben wel eens iemand geholpen die ze zomaar tegenkwamen. Het was geen bekende, geen familie, maar gewoon iemand die op hun pad kwam en die ze konden bijstaan.
Maar vaak ligt de naastenliefde te suffen.
Het dagelijks leven vraagt vaak een andere aandacht: hoe regel ik dit, hoe zorg ik voor dat, waar ga ik heen op mijn volgende weekend vrij, welke film wil ik nog graag zien.
Allemaal prima.
Maar die aandacht kan nooit een goed tegenwicht zijn tegen de angst voor het einde.
Als je aandacht teveel de kant uitgaat wat je nog allemaal moet, kun je zelfs een beetje hijgerig en stresserig worden.
Daarom worden we opgeroepen om de naastenliefde die in ons ligt te sluimeren wakker te maken.
Over ruim vier weken vieren we de geboorte van Christus, die je de vleesgeworden naastenliefde zou kunnen noemen.
Om te begrijpen wat die geboorte betekent is het goed om alvast de ons bekende naastenliefde uit het stof te halen, om ons heen te kijken om te zien of we iets kunnen betekenen voor de mensen die zomaar op ons pad komen.