Preek 20220731 Is rijk zijn dwaas?

Johan Cruyff kreeg ooit een serie korte vragen voorgelegd waarop hij snel moest antwoorden.
Eén van die vragen was: Hoe belangrijk is geld?
Hij antwoordde onmiddellijk: Geld is niet belangrijk – als je genoeg hebt.
Als je aan het einde van de maand niet weet waarvan je de boodschappen moet betalen, als je je kinderen niet kunt laten sporten, als je in de winter de verwarming op 16 graden zet, omdat je anders in de problemen komt, dan is geld heel belangrijk.
Maar als je weet dat je dat allemaal wel kunt betalen, dat je misschien een beetje uit moet kijken als de wasmachine kapot gaat en je ook al een nieuwe tv hebt gekocht; als je dus in principe genoeg geld hebt, dan is geld eigenlijk niet meer zo vreselijk belangrijk.
Aldus Johan Cruyff.

Vandaag hoorden we heel wat over wat wel en niet belangrijk is.
Het eerste verhaal ging over wat er echt toe doet in het leven. De schrijver van het boek Prediker noemt allerlei dingen op waarvan we nu ook nog zeggen dat het belangrijk is. Genieten, plezier maken, iets opbouwen, bezit vergroten. Maar aan het einde zegt deze schrijver: Het was allemaal vluchtig, een loos gebaar; het sloeg eigenlijk nergens op.
In het evangelieverhaal gaat het om twee broers, van wie de ene de erfenis voor zichzelf wil houden.
De andere broer roept Jezus erbij: die moet maar eens zeggen dat die erfenis toch echt gedeeltelijk voor hem is. Jezus moet de broer maar eens inpeperen dat hij zich aan de normale regels moet houden en niet egoïstische moet zijn.

Jezus wil die rol niet. Hij wil geen rechter zijn. En dat zegt hij ook tegen de klagende broer.
Maar dan zegt hij iets tegen HEN.
Wie zijn die HEN?
Dat is niet meer de klagende broer, die graag zijn deel van de erfenis wil.
Jezus richt zich nu ook tot de hebzuchtige broer en tot iedereen die erbij staat en wil luisteren.
Dus ook tot ons.
Jezus zegt niet dat we ons aan het erfrecht moeten houden.
Dat kunnen we zelf ook wel bedenken.
Jezus vertelt een verhaal.
En de strekking van het verhaal lijkt erg veel op het eerste verhaal dat we hoorden.
Je kunt wel allerlei rijkdom bij elkaar willen brengen.
Daar kun je druk mee zijn, schuren bouwen, bewaking inhuren en noem maar op.
Maar eigenlijk slaat dat nergens op. Je kunt morgen al onder een tram lopen, ziek worden, overlijden.

Wat kunnen we vandaag met dat verhaal?
Moeten we voorkomen dat we rijk worden? Is rijk zijn dwaas, of slecht?
Dat is niet wat Jezus zegt.
Moeten we gewoon genieten van wat we hebben en niet eindeloos doorgaan met nog meer, nog rijker?
Dat lijkt mij persoonlijk wel slim, zeker als je iets ouder bent, maar ook dat is niet wat Jezus zegt.
Jezus zet naast elkaar het verzamelen van rijkdom en het rijk zijn in God.

Wat is dat, rijk zijn in God?
Ja, dat moeten we zelf uit zien te vinden.
Wat is voor ons en in deze tijd rijk zijn in God?
Paulus schrijft aan de christenen in Kolosse: ‘Doet de liefde aan, want zij is de band der volmaaktheid. En laat de vrede van Christus, waartoe ook u geroepen bent in één lichaam, heersen in uw harten; en weest dankbaar. Het woord van Christus moge in al zijn rijkdom in u wonen’. Dat is kennelijk wat er voor de christenen in Kolosse toe doet: vriendelijk en liefdevol met elkaar omgaan, dankbaar zijn voor wat je krijgt en innerlijke rust en vrede hebben.

Ik zou zeggen: we worden vandaag door de verhalen die we horen niet opgeroepen om te proberen arm te worden. We kunnen rustig naar de woorden van Cruyff luisteren en daarvan leren dat het belangrijk is om genoeg te hebben om te leven.
En dat geld daarna niet echt belangrijk meer is.
Geld kan belangrijkere dingen wel in de weg staan.
Jezus zegt ergens anders ook dat het voor een rijke moeilijk is om het koninkrijk binnen te gaan.
Moeilijker nog dan dat een kameel door het oog van een naald gaat.
Rijkdom kan als een lastige rugzak je in je bewegingsvrijheid belemmeren.
Dan kan dat ten koste gaan van wat je vanuit je hart zou willen doen: vriendelijk en liefdevol met elkaar omgaan, dankbaar zijn voor wat je krijgt en innerlijke rust en vrede hebben.
Dat is wat ertoe doet in de woorden van Paulus.

Misschien zijn er voor u andere dingen die er echt toe doen in het leven.
Of misschien hebt u daar nu niet een scherp beeld van.
Dan is deze zomertijd misschien een mooie gelegenheid om eens na te gaan wat er echt toe doet in uw leven.
En waarom.
En om dan ook stil te staan bij de vraag of u genoeg ruimte kunt maken voor wat er echt toe doet.
En wat eventuele belemmeringen zijn.
Een mooie oefening om de rijkdom van Christus in uw hart te laten wonen.