Iemand die de boel recht zet
Uit onderzoek door een speciale commissie blijkt dat er nogal wat gezinnen zijn die van de belastingdienst te horen hadden gekregen dat ze toeslagen voor kinderopvang terug moesten betalen. Achteraf blijkt dat men bij de belastingdienst fouten heeft gemaakt en dat die gezinnen gewoon wel recht hadden op de toeslagen. Ze hadden zich voor niks zorgen gemaakt. Sommigen hadden hun huis verkocht om de belastingschuld te betalen, anderen kwamen in psychische problemen.
En dat was allemaal de schuld van een paar hoge ambtenaren bij de belastingdienst die wel wisten dat de betreffende gezinnen er recht op hadden, maar dit niet toe wilden geven en de dossiers verborgen hielden. De sfeer bij de belastingdienst blijkt al heel lang vergiftigd te zijn. Mensen voelen zich niet veilig om elkaar op fouten te wijzen en dat gaat maar door.
Dan krijg je al gauw het gevoel dat iemand daar eens flink de bezem door moet halen. Iemand moet de egoïstische en onbetrouwbare ambtenaren ontslaan, ook al hebben die vriendjes in hogere regionen en iemand moet de vele hardwerkende ambtenaren die van goede wil zijn, belonen en beschermen als zij verkeerde beslissingen ter discussie willen stellen. Ik denk zelf overigens dat die laatste groep van gewone hardwerkende mensen veel groter is dan de groep mensen die de sfeer willens en wetens verzieken.
We werken niet bij de belastingdienst, maar dat gevoel zult u wel herkennen. Als de situatie grondig is verziekt en als mensen zomaar weg kunnen komen met onrechtvaardige beslissingen en bedrog dan verlang je al gauw naar iemand die de boel recht komt zetten.
Dat hoor ik ook in het eerste verhaal dat we hoorden. Het verlangen naar iemand die recht spreekt zonder erop te letten of de betreffende personen machtig zijn of niet. Naar iemand die ook opkomt voor degenen die arm zijn en meestal over het hoofd worden gezien.
De profeet schetst meteen ook de situatie die dan het gevolg is van het optreden van zo een machtige en rechtvaardige man. Vrede. Vrede overal en voor iedereen. Niemand is meer hebzuchtig, niemand handelt meer vanuit de normale patronen die de natuur ons meegegeven heeft.
Mensen en dieren zijn van nature bezig met overleven; ze zorgen ervoor dat ze zelf in elk geval te eten hebben en hun eigen kinderen te eten kunnen geven. Maar in het visioen eten zelfs de roofdieren gras.
Snelle oplossingen zijn er niet
Wat zou ik graag op een goede dag wakker worden en op het nieuws lezen dat er nu inderdaad een wereldleider is opgestaan die ervoor zorgt dat de oorlog ophoudt, dat het voedsel eerlijk verdeeld wordt, dat er echt aandacht is voor het milieu. Een soort Nelson Mandela, maar dan voor de hele wereld. Maar ik weet natuurlijk ook wel dat dit niet gaat gebeuren. Voor echte verandering is meer nodig.
Meestal is er strijd nodig om rechtvaardigheid en vrijheid te krijgen. Strijd en dus ook lijden.
Ik las afgelopen week zin de krant dat de kledingvoorschriften in Saoedie Arabië versoepeld zijn. Er kwam een vrouw aan het woord die zelf herhaaldelijk in de gevangenis had gezeten en zweepslagen had gekregen omdat ze bijvoorbeeld op straat een broek had gedragen.
Nu is er een wet waarin staat dat dit wel mag en die wet is afgedwongen door al die vrouwen die het ervoor over hebben gehad om deze vrijheid te bevechten.
Er zijn meestal geen snelle oplossingen die door een leider georganiseerd kunnen worden. Mandela kwam niet uit de lucht vallen. Hij werd na jaren strijd uit de gevangenis bevrijd om nog een paar jaar zijn land te dienen.
Maar zelfs hij heeft het niet voor elkaar gekregen om van zijn land een land van vrede te maken. Het misdaadcijfer is in Zuid-Afrika vele malen hoger dan in Nederland en er is corruptie tot in de hoogste regionen. Echte vrede moet van binnen uit komen.
Water en vuur
Johannes doopte met water. Water staat hier symbool voor zuivering, het afwassen van de zonde. En ook voor opnieuw beginnen. Je gaat kopje onder en je wordt misschien door die barse profeet net zo lang onder water gehouden totdat je denkt dat je zult stikken. Je hebt de dood in de ogen gekeken en dan mag je weer ademhalen. Opnieuw met je leven beginnen.
Maar Johannes vertelt er meteen bij dat je niet moet denken dat dit alles is.
Ook Johannes heeft het over een groot leider die zal komen.
Maar wij weten dat de macht van Jezus niet de macht van een koning met een leger is, of van een wetgever met veel politie om de naleving van de wetten af te dwingen.
De verlossing die Jezus bracht komt neer op vergeving van de zonden, zodat je onbelemmerd kunt leven zoals leven bedoeld is.
Jezus zegt als het ware:
Verwacht nou geen sterke man die het allemaal in orde brengt, maar kijk eerst zelf in je eigen hart. Jij bent niet automatisch een goed mens.
Hij zegt verder: Zet je in voor rechtvaardigheid en vrede en je hoeft niet bang te zijn voor de gevolgen, want God is bij je; kijk maar hoe mijn leven gelopen is.
En ten slotte zegt Jezus: Strijd brengt nog geen vrede; daar is de Heilige Geest voor nodig. De liefde van God die je als mens gestalte kunt geven door je naaste lief te hebben als jezelf. Dat is het vuur dat je op de juiste weg houdt om te leven zoals leven bedoeld is.
Onrust
Moeten wij dan allemaal in actiegroepen gaan? Met de trein naar de milieu conferentie reizen om onze zorgen voor de toekomst van de wereld te laten zien? Moeten we bij de gemeente Den Helder protesteren tegen misstanden? Mogen we tegenwoordig niet eens meer rustig de maand december door zien te komen om met de vertrouwde mensen kerst te vieren?
Het lijkt wel zo, als je naar de profeet Johannes luistert.
Ik denk dat we onze mogelijkheden die we bij de hand hebben niet moeten onderschatten. We kunnen heel wat doen in ons gewone dagelijkse leven en we weten dat wij gebrekkige mensen het koninkrijk van God niet zelf uit de hemel naar beneden kunnen trekken.
We moeten blijven geloven dat het koninkrijk komt, zoals we elke week bidden.
We moeten blijven geloven dat het zin heeft om je in te zetten voor vrijheid en rechtvaardigheid op de wereld.
En we moeten samen het symbool blijven vormen waaraan we kunnen beleven dat het ooit goed komt op de aarde. Straks gaan we dat weer doen in de eucharistie: we staan naast elkaar om een symbolisch feestmaal te vieren en we accepteren elkaar zoals we zijn. We laten elkaar even zien dat het waar kan zijn wat de profeet Jesaja in zijn visioen zag: vrede voor iedereen. Amen.