Verheffing van het kruis
Redding
Kijken naar Jezus die aan het kruis hangt te sterven.
Wat heeft dat voor zin?
Wat kan dat voor goeds brengen aan ons mensen?
Dat is een van de vragen die je kunt stellen op deze zondag waarop we de verheffing van het heilige kruis vieren.
Wat is eeuwig leven hebben; en wat betekent het dat de wereld behouden wordt?
Giftige slangen
Het eerste beeld gaat over gif.
Het volk was bevrijd van de onderdrukking en leeft in de woestijn.
Vreemd genoeg is het al snel vergeten hoe zwaar die onderdrukking was en hoe heerlijk het is om vrij te zijn.
Het volk is ongeduldig en begint te klagen over het eten.
Heel herkenbaar.
Ik ben wel eens met leerlingen van de school waar ik les gaf op zeilkamp geweest.
En hoe leuk het ook was, hoe we allemaal ook ons best deden om een mooi programma te maken. Er waren altijd flink wat kinderen die klaagden over het eten.
Want het was niet zoals thuis.
Tja.
Dat is gif.
Serieus nemen, bewust maken en genezen
Want voor je het weet, nemen andere kinderen die klacht serieus en gaat iedereen denken dat we te maken hebben met een ernstig probleem: de gehaktballen zijn kleiner dan thuis en de jus is bruiner! Een kleine ramp!
In het verhaal gebeurt er dan een wonder met de door echt slangengif geplaagde mensen: Mozes bidt en maakt een giftige slang van brons waarnaar de mensen kijken en ze worden genezen.
Ik heb vaak moeite om me zo’n wonder voor te stellen, omdat ik helemaal gewend ben aan de normale huisartsen en hun genezingskunsten.
Maar ik kan me bij dit beeld op een psychologisch niveau wel wat voorstellen.
Als je ziet dat er gif in een groep begint te sluipen kan het helpen om dat te benoemen, op tafel te leggen, zichtbaar te maken.
In mijn zeilkamp-voorbeeld zou je kunnen zeggen: Zien jullie wat er gebeurt? We hebben een leuk zeilkamp en door dat geklaag over eten, waar op zich niets mee mis is, gaat iedereen denken dat het een waardeloos kamp is en alle plezier gaat weg. De sfeer is vergiftigd.
Vernedering
Een ander soort gif dat heel vaak in groepen sluipt is angst om overgeslagen te worden, niet mee te tellen, minder te zijn in de ogen van anderen.
Je hebt mensen die reageren met de een of andere vorm van Hee, hee, ik ben er ook nog!
En je hebt mensen die zich zogenaamd schikken maar dan wel met een houding van Ja ja, ze doen maar, ze denken zeker dat ze meer zijn, nou ik moet het nog zien!
En er zijn nog wel andere houdingen om met deze herkenbare angst om te gaan.
Jezus heeft die angst gezien.
En hij heeft die angst zichtbaar gemaakt.
Leven, lijden, sterven en opstaan van Jezus
Jezus begon zijn actieve leven met te laten zien wat er allemaal mogelijk is door de kracht van de liefde van God. Door de Heilige Geest. Zieken genezen, boze machten uitdrijven, het goede leven voor iedereen prediken. Waar naastenliefde de basisregel is.
Maar hij zag dat iets de mensen tegenhield om dat leven ook te gaan lijden.
Dat was angst, die diep in elk mens zit. Angst om te kort te komen, angst om niet gezien te worden, angst om te lijden, ziek te zijn, te sterven.
Jezus heeft zichtbaar gemaakt wat er gebeurt als die angst wordt afgereageerd: uiteindelijk worden onschuldige mensen die alleen maar het goede van plan zijn slachtoffer van het moeten afreageren van angst.
En Jezus heeft die angst, die diepe menselijke angst zelf ook gevoeld. Op Witte Donderdag. Het angstzweet brak hem uit en er stond bloed op zijn voorhoofd.
Hij was bang, simpelweg omdat dat hoort bij mensen die een lichaam hebben, dat pijn kan voelen en kan sterven.
Maar hij heeft ook ervaren dat iets sterker is, iets op geestelijk niveau.
Hij heeft ergens de kracht gevonden om te geloven dat God hem ook vast houdt na het fysieke sterven.
En door op te staan uit de dood maakte hij dat zichtbaar.
Die diepe angst die mensen hebben is dus puur menselijk, logisch, onvermijdelijk, staat het goede leven van iedereen in de wegen is ook weer in feite niet nodig.
Dat kan allemaal zichtbaar worden en op tafel komen op deze dag van de Kruisverheffing.
Moeilijk
Nou heb ik dat allemaal keurig gezegd en er zijn momenten waarin ik dat ook echt voel.
Maar meestal glipt het weg.
Heel vaak vind ik dit soort dingen mooi gezegd, maar heel moeilijk om te geloven.
En toch ben ik ervan overtuigd dat dit de enige weg is.
Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor het behoud van de wereld.
Zolang er angst blijft dat als gif in groepen mensen binnendringt, zolang zal er agressie en onnodig lijden zijn.
Ik heb het verhaal van Jezus nodig en u misschien ook.
Wij hebben elkaar nodig om dat verhaal steeds weer te horen.
We hebben de Geest nodig, die elke keer weer erbij geroepen wordt als we brood en wijn zegenen, om de waarheid van het verhaal bij ons binnen te laten komen, zodat die ons voedt.