Door de nauwe poort
De video van deze preek staat:
Muziek
Vier jaar geleden kreeg ik mijn eerste les op de trombone. Ik was eerder in dat jaar helemaal gegrepen door blaasmuziek en mijn muziekleraar wist me ervan te overtuigen dat ik het nog best kon leren. Ik weet nog steeds niet of dat gaat lukken.
Blaasmuziek hoort bij de traditie van de Hernhutters in Zeist waar ik werk en het is de gewoonte dat bij een uitvaart een aantal blazers voor de kist uitloopt naar de begraafplaats. Met bibberende knieën heb ik daar ook een paar keer tussen gelopen. De kerk is aan het plein waar ik ook werk en het is de gewoonte dat iedereen die aan het plein werkt, of woont meeblaast.
Ik vond het een eer dat mijn muziekleraar me goed genoeg vond, maar ik wist ook wel dat ik er af en toe flink naast zou blazen. En mijn collega’s op het werk bleken dat ook gehoord te hebben. Maar vaak ook blies ik onopvallend mee. Ik kon opgaan in de muziek die we gezamenlijk maakten in het geheel van de uitvaart en ik wist zeker dat dit het was dat ik jaren geleden met die trombone gezocht had: samen muziek maken en daarin opgaan.
Leven
Dat beeld van samen muziek maken en daarin opgaan, ook al gaat het lang niet altijd goed, helpt me om sommige verhalen uit de bijbel te begrijpen.
Vooral als het gaat om de vraag wat er nodig is om behouden te worden, in de hemel te komen, eeuwig leven te hebben, goed te leven, etc. Zoals vandaag.
Kansberekening
De leerlingen van Jezus vragen of er maar weinig mensen zijn die behouden worden.
Jezus maakt hun duidelijk dat ze de verkeerde vraag stellen. Ze doen aan kansberekening.
Jezus zegt: je moet strijden.
Als ik dit toepas op muziek maken, dan krijg ik het volgende.
Vraag: Zijn er maar weinig mensen goed genoeg om mee te mogen blazen?
Antwoord: Je moet je uiterste best doen, want de meesten redden het niet.
Geen selectie
Harde taal. Het lijkt wel alsof je alleen met uitzonderlijke talenten behouden kunt blijven.
Maar dat is niet zo.
Maar het gaat niet om selectie.
Het antwoord van Jezus aan zijn discipelen is niet: er zijn maar een paar plaatsen beschikbaar, dus we selecteren alleen de allerbesten.
Om behouden te worden, om goed te leven, om eeuwig leven te hebben moet je je niet bezig houden met de vraag of jij wat minder fouten maakt dan de mensen om je heen.
Dan zit je in de verkeerde sfeer.
Dan zit je in het selectiedenken.
“Nou, ik kom vast wel in de hemel, want als ik zie wat andere mensen allemaal uithalen, dan hoor ik vast wel bij de groep die toegelaten wordt.”
Je lijkt dan op een muzikant die regelmatig valse noten blaast en dan denkt: “Ach, de anderen om me heen maken veel meer fouten, dus het geeft niet echt.”
Zuiver leven is een permanent gevecht
Iemand die graag muziek maakt, heeft zelf de meeste last van de valse noten die hij of zij blaast. Die gaat het gevecht aan.
Je weet dat je natuurlijk niet foutloos kunt spelen, je zakt door de grond bij elke foute noot, maar je verlangen om samen muziek te maken is groter, dus ga je maar door en je bent blij dat je nog steeds mee mag doen.
Dan leef je in de sfeer die Jezus bedoelt met: Strijd om door die nauwe deur te komen.
Want het is een permanent gevecht om zo te leven.
Valse noten
Als je de krant leest, of het nieuws kijkt, zie je wat er allemaal misgaat op de wereld. Vaak zul je denken: wat kan ik eraan doen, ik doe maar niks, want er is geen beginnen aan. En tegelijk heb je een licht schuldgevoel. En daar heb je last van.
Een valse noot.
Dan kun je zeggen: die wil ik niet horen, die verdring ik gewoon. Andere mensen doen helemaal nooit iets.
Je kunt ook zeggen: vandaag kan ik niks doen, maar misschien kunnen we morgen samen iets doen als er zich een mogelijkheid aandient.
Als je denkt aan iemand en weet dat je een keer zou moeten bellen of langsgaan en je hebt helemaal geen zin, dan kun je denken: waarom ik, ik doe toch al genoeg? Maar daaronder hoor je jezelf zeggen dat je tekort schiet en dat je best iets kunt doen.
Een valse noot.
Opnieuw kun je zeggen: die wil ik niet horen; maar je kunt ook nagaan of je jezelf kunt verbeteren. Soms kun je zin maken, als je niet vanzelf zin hebt.
Als je muziek maakt, zul je altijd fouten maken. Sommige fouten kun je na wat oefening verbeteren, maar foutloos wordt het nooit. Omdat je mens bent.
Genade
Jezus vraagt geen uitzonderlijke talenten.
Hij vraagt dat wij mensen kiezen voor een leven zoals leven bedoeld is.
En diep in ons hart weten we wel wat dat is.
Diep in ons hart weten we wel dat we heel graag iets aan de ellende op de wereld zouden willen doen, als we maar wisten hoe en als we maar het gevoel hadden dat het iets uithaalde.
Diep in ons hart weten we wel dat we heel graag iets voor een ander willen betekenen, maar het lijkt wel alsof we steeds een drempeltje over moeten die soms wel een muur lijkt.
Jezus zegt vandaag: Hou je niet bezig met de vraag wanneer je genoeg doet. Probeer de strijd vol te houden: je weet dat je tekort schiet, maar je blijft zoeken naar mogelijkheden.
Je weet dat je valse noten blaast, maar je blijft verlangen naar samen mooie muziek maken.
Blijven verlangen naar het goede leven voor iedereen.
Onder ogen blijven zien dat je regelmatig tekort schiet.
Niet cynisch worden, niet je ogen en je oren dicht doen.
Maar blijven proberen.
Het verlangen om samen dat goede leven te leven is groter dan de teleurstelling in wat je er zelf van bakt in het leven.
Daar gaat het om.
Amen.