Donkere wolken pakken zich samen
We horen nu al een paar weken de laatste lessen en waarschuwingen van Jezus voordat hij gevangen wordt genomen. Je zou bijna denken dat het binnenkort Pasen wordt.
Maar is het over vijf weken kerst. Dat is eigenlijk een beetje vreemd.
Over vijf weken zullen we op allerlei manier zingen en zeggen dat de Verlosser is geboren, de Redder van de wereld. Maar we horen vandaag dat Jezus aan het eind van zijn leven nog allerlei lessen en waarschuwingen geeft. Hij heeft de wereld dus niet zo veranderd dat er geen lessen en waarschuwingen meer nodig zijn.
Jezus heeft zieken genezen, boze geesten uitgedreven en het koninkrijk der hemelen gepredikt.
Hij heeft geen leger opgezet om het land van de Romeinen te bevrijden.
Hij heeft geen grote beweging gestart om rechtvaardiger en barmhartiger te leven.
De wereld bleef, kennelijk, zoals die was vlak voordat hij geboren werd.
Het land is bezet, het volk leeft in onvrijheid. Niemand kan zich een tijd herinneren waarin het geen oorlog was.
Geen mens weet nog wat vrijheid was. Kennelijk heeft hij met zijn optreden de wereld niet kunnen redden.
Was zijn missie dan mislukt?
Gaan we dan over een paar weken blij zijn voor niks? Als we zingen dat de Verlosser geboren wordt?
Maria
Laten we ons eens verplaatsen in een doorsnee jonge vrouw in het land Israel rond het jaar nul.
Ze zal de profetie van Daniel en van andere profeten wel kennen.
Ze weet en merkt in het dagelijks leven dat er eigenlijk geen toekomst is. Er is grote benauwdheid.
Is die benauwdheid een teken dat er iets groots gaat gebeuren en dat het einde van de ellende in zicht is?
Zoals de profeet Daniel schreef?
Dan krijgt zij te horen dat God een redder stuurt. Via haar.
Kan ze dat wel geloven? Durft ze dat wel te geloven?
We luisteren naar muziek die gemaakt is om dit moment te verklanken.
Het moment waarop tot Maria doordringt dat er een einde zal komen aan deze tijd van ellende en dat dit via haarzelf zal gebeuren.
Naïef
Veel mensen die zich zorgen maken over het milieu denken dat de aarde het niet lang meer zal volhouden: de wereld zal over niet al te lange tijd onleefbaar worden vanwege de verspilling en vervuiling van de mensen.
De aarde zal als het waren terugslaan uit wraak voor alles wat de mensen met elkaar met de aarde hebben gedaan.
Een dergelijk gevoel hadden veel mensen in de tijd van Jezus ook. Aan de woorden van Jezus kunnen we dat nog horen. De gedachte was dat de ellende toe zou nemen en dat een grote natuurramp een einde zou maken aan alles wat leeft. En die grote klap zou komen van God als straf voor de onrechtvaardigheid en slechtheid van de mensen. Precies zoals de profeet Daniel dat heeft voorspeld.
Stel je voor dat je een buurvrouw hebt die naar je toekomt omdat ze heel dringend met je wil praten.
Ze zegt: U bent al wat ouder en u gaat vaak naar de kerk, dat heb ik wel gezien. Ik zit ergens mee en ik weet niet wat ik ermee moet. Ik ben namelijk zwanger en ik heb de overtuiging gekregen dat mijn zoon deze wereld gaat redden. Dus dat er een einde gaat komen aan de milieuvervuiling, maar ook aan de hebzucht, de oorlogen, de honger, aan alles waarvoor u elke zondag bidt in de kerkdienst. Maar mag ik eens met u praten, want ik weet het niet meer. Het is zo veel. Ik kan het niet goed aan. Het is toch vreselijk naïef om te geloven dat één man een einde kan maken aan alles wat al eeuwen misgaat op de wereld?
We luisteren weer naar muziek, terwijl u kunt bedenken wat u tegen uw buurvrouw zou zeggen.
Opstanding
Kan één man de haat, de oorlog, de honger, de overlevingsangst die mensen op elkaar afreageren de wereld uit helpen? Kan de wereld door één man geleid worden naar een sfeer van vrede, barmhartigheid, naar elkaar omzien, vriendelijk zijn? Gaan we dit jaar niet vreselijk naïef zijn als we uit volle overtuiging vrede op aarde zullen zingen? Veel mensen die nooit naar de kerk gaan vinden dat vreselijk naïef.
Maar zijn ze zelf niet even naïef als ze voor kerst aan allerlei liefdadigheidsacties meedoen die op de tv komen en naar de kerstboodschap van onder andere onze koning gaan luisteren die ongetwijfeld op zal roepen tot onderlinge solidariteit en aandacht voor het milieu?
We vieren met kerst niet de komst van een man met een programma om aan aantal knelpunten op te lossen.
We vieren de komst van een mens die liet zien dat God ons mensen ook vasthoudt in de dood.
Jezus is niet alleen een voorbeeld van hoe God ons mensen bedoeld heeft, maar ook een voorganger waaraan wij kunnen zien waar onze relatie met God ons gaat brengen.
En niet alleen ons. God heeft met de hele wereld een relatie.
Mensen hebben wel de vrijheid om NEE te zeggen tegen die relatie met God.
Daarom die lessen en waarschuwingen.
Terug naar Maria.
Na de eerste schrik kwam er een onstuitbare vreugde over haar.
De kerk heeft haar blijdschap daarover vastgehouden in de zogenoemde Lofzang van Maria.
En die lofzang heeft later talloze componisten geïnspireerd om in klanken weer te geven wat geen mens kan begrijpen: het komt goed met ons en met onze wereld; niet door onze menselijke slimheid of samenwerking, maar op een andere manier.
Amen.