De tekst van deze preek is ook als podcast te beluisteren:
Listen to “Preek 20201108 De heilige Willibrord” on Spreaker.
De preek is een reflectie op drie gedeelten uit de bijbel:
Jesaja 52, 7-10
Hebreeën 13, 7-17
Matteus 25, 14-34
Het leven van Willibrordus
De heilige Willibrord leefde rond het jaar 700. Dus 100 jaar voor Karel de Grote.
Hij groeide op in een vroom gezin in Engeland. Zijn ouders waren pas bekeerd en toen hij zeven jaar oud was, werd hij door zijn vader ondergebracht in een benedictijnenklooster in de buurt van York. Zijn vader had er namelijk voor gekozen om kluizenaar te worden.
Willibrord onderwierp zich aan de strenge regels van het klooster en legde op zijn vijftiende de gelofte af. Daarna wilde hij het evangelie verkondigen als een rondzwervende zendeling in Ierland. Maar het werd niet een echte zwerftocht; hij kwam terecht in een abdij met opnieuw strenge regels en werd uiteindelijk op zijn dertigste tot priester gewijd.
In die tijd waren er rondtrekkende zendelingen zonder vaste woon- of verblijfplaats. Maar ook mensen die het evangelie verkondigden vanuit een vaste lokatie. Willibrord was een voorbeeld van die laatste groep: hij ging meestal planmatig te werk en bouwde doordacht aan een kerkelijke gemeenschap die blijvend zou zijn. Hij zocht altijd contact met de plaatselijke overheid om ervoor te zorgen dat de kerk in opbouw op bescherming kon rekenen. De Hofmeijer van het Frankische rijk in die tijd zag wel voordelen in de samenwerking: als Willibrord de Friezen zou kunnen bekeren, zou hun land gemakkelijker bij het Frankische rijk getrokken kunnen worden.
Er was nog een andere indeling die men vaak maakte: rode en witte martelaren. Het Griekse woord martelaar betekent getuige. Om getuige te zijn hoefde je niet per se te bloeden en te lijden. Maar er waren natuurlijk wel mensen die zo vurig het evangelie predikten dat ze hun eigen veiligheid uit het oog verloren en dat met de dood moesten bekopen. Anderen waren behoedzamer, werden tot bisschop gewijd en stierven vaak in alle rust op hoge leeftijd.
Zo ook Willibrord. Hij werd 81 jaar oud en ligt begraven in het klooster dat hij zelf gesticht heeft in Echternach. Willibrord heeft ook de Domkerk in Utrecht uitgebouwd en het bisdom een grote impuls gegeven.
Talenten
In de levensloop van Willibrord kun je het evangelieverhaal van vandaag terug zien. Willibrord gebruikte de talenten die hij meegekregen had. Hij was geschikt als behoedzaam bestuurder die bij gevaar uitweek naar de abdij in Echternach onder de hoede van de plaatselijke machthebber. Anderen waren ongetwijfeld veel avontuurlijker en gedrevener en verkondigden het evangelie op hun manier.
De mannen uit het evangelieverhaal van vandaag kregen ook talenten mee van hun heer. Het mooie van onze taal is dat het woord talent twee betekenissen kan hebben: het is een hoeveelheid geld, zoals in het verhaal; maar talent hebben betekent ook dat je iets heel goed kunt.
Het valt me in het verhaal op dat de mannen volkomen vrij gelaten werden door hun heer om iets met die gekregen talenten te doen. De heer zei niet tegen de eerste dat hij wel vijf talenten gekregen had, maar dat er verwacht werd dat hij er minstens drie bij zou verdienen.
Het lijkt wel alsof de heer niet in de eerste plaats een bepaalde winst verwacht. Als blijkt dat de een vijf talenten bijverdiend had en de ander twee krijgen ze een mooi compliment. Maar de heer is niet zozeer blij dat hij rijker geworden is door het werk van die twee mannen. Hij zegt: jullie zijn trouw geweest en daarom weet ik dat ik in de toekomst nog wat meer aan jullie kan toevertrouwen.
Wat was die trouw? Ze voelden dat hun heer hen vrij liet om aan het werk te gaan en hen niet zou afrekenen op een bepaald resultaat. Ze voelden dat hun heer verwachtte dat ze hun best zouden doen. Niet op een overspannen manier, maar gewoon iets doen voor de zaak.
En daarom wordt die heer zo giftig op de derde man die zijn talent begraven had en niks had gedaan. Hij wilde zich op geen enkele manier inzetten voor de zaak en kwam dan aan met een smoesje in de trant van: ja, meneer, maar ik was bang om het fout te doen, want u bent zo streng.
Die heer is helemaal niet boos omdat er niets verdiend is, maar omdat die man weigerde zich een beetje in te zetten. Hij was niet eens op het idee gekomen om het geld naar de bank te brengen. De heer rekent iemand niet af op het resultaat, maar op de wil om je best te doen.
Onze talenten
En wat zijn onze talenten? Wat hebben wij meegekregen om te bouwen aan de kerk?
Op de gemeentevergadering waar de bisschop zijn bezoek aan onze parochie afsloot bleek dat we omzien naar elkaar, dat we elkaar bijstaan voor zover we dat kunnen, dat we elkaar accepteren zoals we zijn en dat we trouw komen.
Voor de meesten van ons zijn dat geen bijzondere talenten; we vinden het eigenlijk vanzelfsprekend dat we dat doen. Maar dat is niet zo. Het is bijzonder. En ik hoop dat ook anderen van dat talent van ons kunnen profiteren.
We zijn niet geschikt om twee aan twee langs de deuren te gaan en de mensen uit te nodigen om bij ons in de kerk te komen. We zijn ook niet geschikt om met een megafoon op de markt te gaan staan om de mensen te vertellen dat Jezus hen liefheeft. Ons talent is trouw bij elkaar komen en elkaar bellen als iemand dat even nodig heeft.
We zagen op de bijeenkomst met de bisschop dat we eigenlijk alleen de mis hebben als activiteit. Het is lastig geworden om daarnaast nog bij elkaar te komen voor een vormingsavond, een werkgroep of iets anders wat in andere parochies misschien wel gebeurt.
Intussen hebben we wel een nieuwe website gekregen en ik heb bedacht dat een aantal dingen die we anders in een werkgroep of vormingsavond zouden bespreken prima op de website kunnen staan. U moet maar eens kijken bij WAT DOEN WE?
En nu wilde ik u vragen om anderen op onze website attent te maken. Vrienden, kennissen, kinderen. Dat kan bijvoorbeeld door onze nieuwe Facebook pagina leuk te vinden. Ik schrijf daar regelmatig iets over de nieuwe website en zo kan er misschien iets op gang komen. We weten dat de internet kerkdiensten die landelijk werden uitgezonden in de eerste corona tijd nog dagenlang bekeken werden. Door mensen die nieuwsgierig waren.
Laten we niet denken: ach, we doen maar niks, want we hebben al zoveel geprobeerd. Laat iedereen als een soort Willibrord in het klein nagaan wat zij of hij kan doen om mensen met onze bijzondere parochie bekend te maken.
Het gaat niet om het resultaat, maar om ons geloof. Als we iets positiefs zeggen over onze parochie, hoe klein ook en tegen wie ook, maken we aan onszelf duidelijk dat we niet zomaar voor de gezelligheid bij elkaar komen, maar om Christus te ontmoeten. Amen.