Paulus vertelt in Antiochië hoe de inwoners van Jeruzalem Jezus niet erkend hebben. Dat hoorden we in de tweede lezing.
In het verhaal dat we zojuist hoorden vertelt Johannes hoe de joodse leiders aan Jezus vragen: Bent u nou de messias, of niet? Laat ons niet in onzekerheid, maar zeg het ronduit!
Het is de vraag of de joden in die tijd dezelfde verwachtingen hadden bij het woord ‘messias’ als Jezus zelf.
Waarschijnlijk niet.
Uit onderzoek blijkt dat men in die tijd bij het woord ‘messias’ dacht aan een zoon van David. Niet alleen een verre nakomeling van David, maar iemand die bevrijdend was. Net als David.
David was de grote bevrijder; hij zorgde ervoor dat het volk Israel geen last meer had van de Filistijnen.
David was dus vooral een militair bevrijder en het ligt voor de hand om te denken dat de messias het volk zou bevrijden van de Romeinen als hij in de tijd rond het jaar nul zou komen.
Als Jezus dus de messias was, dan zou hij moeten vertellen hoe hij die bevrijding aan zou pakken.
Maar David heeft nog een andere kant. Hij werd immers ook gezien als de dichter van vele psalmen. En veel psalmen gaan over angsten. Niet alleen angst voor militaire vijanden, maar ook geestelijke angsten, angst voor ziekte en dood.
Als Jezus dus op deze manier een messias was, een zoon van David, dan zou hij moeten vertellen hoe hij het volk van angsten zou verlossen.
En er was nog een verwachtingspatroon over de zoon van David. Salomo was de bekendste zoon van David en hij was een rechtvaardig en wijs koning. Als Jezus dus een messias, een zoon van David was op deze manier, dan zou hij moeten vertellen hoe innerlijke wijsheid elk mens kan verlossen van bijvoorbeeld de angst voor de dood.
Maar Jezus gaat niet uitleggen hoe de Romeinen verdreven kunnen worden en ook niet hoe geestelijke angsten genezen kunnen worden.
Hij zegt eenvoudigweg: ik heb het jullie gezegd, maar jullie geloven het niet.
En dat komt omdat jullie niet tot mijn schapen behoren.
En even verderop legt hij uit wat schapen zijn.
Dat zijn mensen die geloven dat Jezus eeuwig leven geeft.
We hebben hier te maken met twee verschillende manieren van geloven.
De eerste manier komt ons bekend voor. Die zou je samen kunnen vatten met: eerst zien en dan pas geloven. Iemand belooft iets en kan dat vervolgens wel of niet waar maken.
De trainer van PSV kan bijvoorbeeld zeggen: Wij worden kampioen, want Ajax zal punten verspelen en wij niet, want wij hebben een goede strategie voor het einde van het seizoen. Dan kun je je afvragen hoe hij dat weet, maar je kunt besluiten om hem wel of niet te geloven. De trainer van PSV heeft bijvoorbeeld al vaker gelijk gehad en het is een vakman en je bent misschien supporter van PSV en dan wil je het graag geloven.
Je kunt in elk geval na een paar weken zien of hij gelijk had of niet.
Dat is de manier van geloven van de joodse leiders. Ze willen de strategie horen waarmee Jezus de Romeinen wil verdrijven, of waarmee Jezus de angsten voor ziekte en dood wil verdrijven. En dan kunnen ze na een tijdje zien of Jezus bluft of niet.
Er is nog een tweede manier van geloven, waarbij ons verstand niet een grote rol speelt. Het gaat meer om voelen. Jezus gebruikt het voorbeeld van dieren die voelen dat ze bij hun baasje horen, of voelen dat hun baasje blij of verdrietig is. Jezus zegt: de schapen kennen mij, want ik ben hun herder en ze luisteren naar mijn stem. Het gaat de schapen meer om de klank van de stem, waar de persoon van de herder in doorklinkt, dan om wat hij precies zegt.
Want wat de herder zegt klinkt bedrieglijk eenvoudig.
Ik geef hun het eeuwige leven, dat ik zelf van de Vader gekregen heb.
En dat leven is het grootste van alles en niemand kan het roven.
Heeft Jezus een bezorg-bedrijf? Staat er ergens in een weiland een enorme loods waar de hele dag bestelbusjes vandaan rijden om eeuwig leven te bezorgen bij mensen die dat besteld hebben?
Is God de Vader de directeur van een soort post.nl dat geen pakketjes bezorgt, maar ‘eeuwig leven’?
Leven is geen ding. Leven is geen hoeveelheid tijd, niet een aantal dagen of jaren die je nog hebt.
Mensen die heel ziek zijn vragen wel eens: Dokter, hoeveel weken geeft u me nog? Maar ze weten heel goed dat de dokter geen stapel weken in de kast heeft om die aan patiënten uit te delen.
Het leven is een proces waarin het leven zichzelf geeft aan ons mensen die leven.
Het leven is een kracht die maakt dat we kunnen zien, horen, onze arm op kunnen tillen, zonder dat we daar les in hebben gehad.
Het leven is ook niet via een scan of echo te zien. Je kunt wel een teken van leven zien, bijvoorbeeld een embryo dat beweegt, of een hart dat klopt. Maar het leven zelf, is onzichtbaar.
Wie begrijpt en tot zich door laat dringen dat leven de kracht is waar alles uit voortkomt, begrijpt waar Jezus het over heeft als hij die kracht de Vader noemt.
En wie dat echt goed tot zich laat doordringen, weet ook op een heel diepe manier dat dat leven eeuwig is en onverwoestbaar. Niet te roven of te stelen.
Wie deze overtuiging serieus neemt, kan zonder moeite zijn leven geven om anderen te helpen.
En dat is wat Jezus gedaan heeft om ons duidelijk te maken wat eeuwig leven is.
Er zijn ook nu mensen die dit af en toe, soms heel kort in een flits en soms misschien wat langer voelen of beseffen.
Jezus was er elke seconde van de dag van doordrongen.
Dat is het verschil tussen Jezus en ons.
Het is ons niet gegeven om net zo intens te leven in de overtuiging dat het leven eeuwig is en van de Vader komt.
Maar het is ons wel gegeven om te geloven dat Jezus de juiste weg gekozen heeft en dat we die ook kunnen proberen te volgen.
Vanuit het geloof dat ook ons leven eeuwig is, ook al voelen of beseffen we dat lang niet elke dag.